مطلب ديگري كه بايد همه و همه در اين شبهاي قدر و همچنين بعد از اين شبها، به آن توجّه داشته باشيم اين است كه توبه و انابه در ما زنده بماند تا بميريم. هميشه دل در مقابل عظمت پروردگار بتپد. بايد توجّه داشته باشيم كه گناه هر چه باشد، گناه هر چه بزرگ باشد، گناه هر چه فراوان باشد، اگر اين حالت براي انسان پيدا بشود خدا مي‌آمرزد. «اَلتّائبُ مِنَ الذَّنْبِ كَمَنْ لا ذَنْبَ لَه»[1]

اگر كسي راستي توبه از گناه كند، مثل اينكه اصلاً گناه نكرده است.

انسان بعد از توبه ی از گناه مثل بچّه‌اي است كه تازه به دنيا آمده است. پرونده ی سياهش نابود مي‌شود. اگر كسي گناه زيادي كرده باشد و بگويد خدا مرا نمي‌آمرزد، همين حرف خود گناه بزرگي است در سرحدّ كفر. هر كس از خدا مأيوس بشود. گناهي در سر حدّ كفر مرتكب شده است.

انسان تا قبل از مرگ مي‌تواند توبه كند. بنابراين نبايد از رحمت خدا مأيوس شود؛ و كسي از رحمت خدا مأيوس نمي‌شود مگر اينكه خدا را قبول نداشته باشد. لذا گناه هر چه بزرگ باشد. اگر كسي به حقيقت برگردد و خود را اصلاح كند، دل بتپد و از گذشته پشيمان شده باشد، مسلّم خدا او را مي‌آمرزد.

بـازآ بـازآ هـر آنچـه هستـي بازآ           گر كافر و گبر و بت‌پرستي بازآ

اين درگه ما درگه نوميدي نيست         صـد بار اگر توبه شكستي بـازآ

«اِنّ الله يُحِبُّ التَّوّابينَ» يعني خدا آدم توبه كننده را دوست دارد ولو اينكه قبلاً توبه را شكسته باشد.

پي نوشت ها:

[1]. بحار، جلد 6، صفحه ی 41. (حديث از امام باقر عليه‌السلام).